Cumhuriyet Gazetesi Yazarı Sn. Mehmet Ali Güller, 11 Ekim 2021 tarihli köşe yazısında “Doğu Akdeniz’de geri çekilme” başlıklı bir köşe yazısı kaleme aldı. T.C. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun geçtiğimiz günlerdeki “MEB ilanı balıkçılık açısından önemli, o nedenle Karadeniz’de geçerli. Balıkçılık, Akdeniz’de öncelikli bir sektör olursa ve böyle bir talep gelirse, Akdeniz’de de ilan edebiliriz.” açıklamalarını değerlendiren Güller, TÜRK DEGS Başkanı Doç. Dr. Cihat Yaycı’nın yayımlanan navtex’e ilişkin itirazlarını dile getirdi.
Doğu Akdeniz'de geri çekilme
AKP iktidarı 20 yıldır Akdeniz’de neden Münhasır Ekonomik Bölge (MEB) ilan etmemiş, biliyor musunuz? Çünkü balıkçılardan böyle bir talep gelmemiş!
Yani AKP, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki ulusal çıkarlarını balıkçıların talebine göre belirlemiş!
Mizah gibi…
Gelin baştan anlatalım:
BALIKÇILAR MEB TALEP EDERSE…
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Venezüella Dışişleri Bakanı Felix Plasencia ile Ankara’da yaptığı ikili görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, Doğu Akdeniz konusunda iki mesaj verdi.
1) “Bazen tüm kıta sahanlığını kapsayan bir NAVTEX’i niye yayımlamadığımızı soruyorlar. Tüm kıta sahanlığımızda deniz seyrüseferini engellememiz doğru bir yaklaşım olmaz.”
2) “MEB ilanı balıkçılık açısından önemli, o nedenle Karadeniz’de geçerli. Balıkçılık, Akdeniz’de öncelikli bir sektör olursa ve böyle bir talep gelirse, Akdeniz’de de ilan edebiliriz.” (AA, 9.10.2021).
YAYCI’NIN NAVTEX İTİRAZI
Bu iki mesaj, Mavi Vatan doktrininin sahada terk edilmesi demekti.
Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki egemenlik ve enerji-politik mücadelesini, balıkçıların taleplerine göre şekillendirmeye indirgemek demekti.
Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz’le birlikte Mavi Vatan doktrininin şekillenmesinde emeği olan emekli Tümamiral Cihat Yaycı acaba Çavuşoğlu’nun sözlerine ne diyordu?
Telefonla konuştuğum Yaycı’nın yaptığı yorumlar şunlar oldu:
Öncelikle ilan edilen NAVTEX haritasına itiraz eden Yaycı, “Haritaya yanlış bakarak Türkiye’ye 20 sene kaybettirdiler” dedi. Dahası, “Antalya Körfezi’nde araştırma gemisi için Güney Kıbrıs’ın istediği sınırları kabul edercesine NAVTEX ilan edenler hakkında soruşturma açılması gerektiğini” belirtti!
LİBYA ANLAŞMASIYLA ÇELİŞKİLİ TUTUM
Karadeniz’de 1986 yılında ilan edilen MEB’in balıkçıların talebi olmadığını önemle belirten Yaycı, içinde yanıtlar olan şu soruları sordu: “Güney Kıbrıs ve diğer ülkeler niye MEB ilan etmiş? Balıkçılarından mı talep gelmiş? Güney Kıbrıs’ın sahil güvenliği mi varmış ve kimseyi MEB’ine sokmuyormuş?”
Çavuşoğlu’nun “MEB’i sadece balıkçılığa indirgemesinin son derece yanlış” olduğunu belirten Yaycı, “1982 BM Deniz Hukuku Sözleşmesi ile kodifiye olan MEB kavramı kıta sahanlığını da içine alan ve artık biz hariç çevremizdeki ve dünyadaki diğer ülkelerin kullandığı kavramdır.”
“Libya ile Akdeniz’de imzalanan anlaşma ile MEB ilan etmeme tutumu çok ciddi çelişki oluşturmaktadır” diyen Yaycı, AKP’nin pratikteki bu çelişkisine de dikkat çekti.
ULUSAL ÇIKARLAR BATI’YLA PAZARLIK KONUSU
Peki, AKP iktidarı neden MEB ilan etmiyor bir türlü?
Yaycı, MEB ilan edilmemesinde ısrar edilmesini, “kalede şut kurtarmaya çalışan, gol yemezse başarı sayan” diplomasi anlayışının bir uzantısı gibi görüyor ve “hukukta silahların eşitliği” ilkesine göre Türkiye’nin rakipleri ne yaptıysa, en azından onu yapması gerektiğini belirtiyor. Yani “MEB ilan etmişse, siz de edersiniz” diyor.
AKP’nin MEB ilan etmeme tutumunun nedenini daha net saptamamız önemli. Anımsayalım: Güney Kıbrıs 2003’te, Libya ve Suriye 2009’da, Lübnan 2010’da MEB ilan etti. Yunanistan ve Mısır 6 Ağustos 2020’de MEB anlaşması imzaladı.
Tüm bunlar AKP’nin ABD ve AB adına “Denktaş karşıtlığı” yaptığı süreçte oldu. Üstüne AKP Suriye’ye düşman oldu, Mısır yönetimiyle ilişkileri kopardı, Doğu Akdeniz’de yalnızlaştı.
Ve AKP iktidarı, Türkiye’nin 2019’da Libya anlaşmasıyla başlayan Doğu Akdeniz atağını, AB’yle pazarlık sürecinde son altı ayda yavaş yavaş sönümledi ve şimdi de geri çekiliyor. Özetle AKP, hemen her konuda olduğu gibi, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki çıkarlarını da Batı’yla pazarlığının bir aracı olarak kullanıyor!
Kaynak: https://www.cumhuriyet.com.tr/yazarlar/mehmet-ali-guller/dogu-akdenizde-geri-cekilme-1875740