İtalya’da Mussolini’nin Gölgesi: Giorgia Meloni
Avrupa’da aşırı sağ siyaset gün geçtikçe daha fazla taraftar kazanıyor. Aşırı sağcı siyasetçiler ülkelerin başına geçmeye çoktan başladı bile. İsveç’te aşırı sağın zaferinden sonra İtalya’da da Giorgia Meloni aşırı sağcı siyasetiyle “İtalya’nın kardeşleri” ittifakıyla zaferi kazandı. Giorgia Meloni genç yaşlarından bu yana İtalyan siyasetinde dikkat çeken bir simaydı. İtalya’nın Yeni Başbakanı aynı zamanda geçmişte İtalya’nın en genç bakanı unvanına sahipti.
Giorgia Meloni "İtalya'nın Kardeşleri" partisinin Genel Başkanı. Matteo Salvini'nin Lig partisi ile Silvio Berlusconi'nin "Forza İtalia" Partisini de içine alan üç partili sağ ittifakın lideri ve yeni İtalya’nın ilk kadın başbakanı.
Roma’nın varoşlarında bir işçi mahallesinde bekar bir anne tarafından büyütülen Meloni, siyasete 15 yaşında girdi. 1946'da, faşist diktatör Benito Mussolini'nin destekçileri tarafından kurulmuş "İtalyan Sosyal Hareketi" ne katıldı. Aşırı sağcı bir aktivist olacağı ilk gençlik yıllarından belliydi.
Mitinglerinde "Ben Giorgia'yım, ben bir kadınım, ben bir anneyim, ben bir Hırıstiyanım. Bunları benden alamazsınız.” Diye haykıran Giorgia Meloni; İtalya'nın nüfusunun azaldığını, İtalyanların daha fazla çocuk yapması gerektiğini savunuyor. Aşırı Sağın İtalya’da iktidara gelmesiyle göçmenleri, LGBTİ’leri, Müslümanları, gençleri ve kadınları zor süreçler bekliyor olabilir. Zira Bayan Meloni Avrupa Birliği, LGBTİ, İslam ve göçmen karşıtı. Türkiye'nin Avrupa Birliği üyeliğine de karşı çıkıyor.
Aşırı sağcı Giorgia Meloni liderliğindeki hükümetin yönetimindeki İtalya’da göç politikaları alanında somut bir değişiklik olacak gibi görünüyor. Zaten azaltılmış durumda olan göçmen kabul kapasitelerinin daha da zorlanması ve göçmenler için sürecin daha zorlu hale getirilmesi konusunda somut adımlar atılacaktır.
Daha önceki yıllarda “Mussolini’nin iyi bir siyasetçi olduğunu düşünüyorum. O ne yaptıysa İtalya için yaptı” diyen ve kendisine dönük faşist suçlamalarını geri çeviren Giorgia Meloni’nin 2012 yılında kurduğu İtalya’nın Kardeşleri’nin iktidara koşması, Avrupa’da tedirginliği artırdı.
Dünyanın karşı karşıya olduğu kümülatif sorunlar var. Rusya-Ukrayna arasındaki savaşın Avrupa’ya ve dünyaya etkileri, enerji krizi, enflasyon ve ekonomideki durgunluk, halkın alım gücünün ve gelirlerinin azalması, artan yoksulluk, iklim krizi, pandeminin etkileri gibi ekonomik çalkantılar göz önünde bulundurulduğunda Giorgia Meloni’nin Avrupa’nın üçüncü büyük ülkesi İtalya’yı nasıl yöneteceğine dair soruları da akıllara getiriyor.
Meloni ilk iş olarak Rusya-Ukrayna Savaşında Ukrayna’yı desteklediklerini açıkladı. Zelenskiy Twitter hesabından İtalyanca ve Ukraynaca yazdığı tebrik mesajında “ Giorgia Meloni ve Partisini seçimleri kazandıkları için tebrik ederiz. Rusya’nın saldırganlığına karşı mücadelede İtalya’nın Ukrayna’ya verdiği desteğin devamını takdir ediyoruz. Yeni İtalyan hükümetiyle verimli bir işbirliğine güveniyoruz.” İfadelerini kullandı.
Meloni de Zelenskiy’e İngilizce olarak bir cevap yazdı ve şunları söyledi: “Sayın Zelenskiy, Ukrayna halkının özgürlüğü davasında sadık desteğimize güvenebileceğinizi biliyorsunuz. Güçlü olun ve inancınızı koruyun.”
Rusya’nın Ukrayna’daki 4 bölgeyi ilhakına ilişkin yazılı açıklama yapan Meloni, “Askeri işgal altında düzmece referandumların yapıldığı 4 bölgeye yönelik Rusya Federasyonu’nun ilhak açıklamasının hiçbir hukuki veya siyasi değeri yoktur. Putin, tüm kıtanın güvenliğini tehdit eden neo-emperyalist Sovyet tarzı vizyonunu bir kez daha göstermektedir. Ulusların bir arada yaşama kurallarına yönelik Rusya’nın bu son ihlali, Batı demokrasilerinin sıkı ve birlik olma ihtiyacını teyit etti.” ifadelerini kullandı.
Bu olanların ardından 2 Ekim günü Rus Enerji Şirketi Gazprom, İtalyan Enerji şirketi ENİ’ye Rusya’dan doğalgaz akışını keseceklerini duyurdu. Tabiri caizse Putin, Ukrayna’ya destek veren yeni İtalyan hükümetine ilk darbesini vurdu.
Georgia Meloni 2021 yılında İtalya’nın Kardeşleri Partisi’nin bir toplantısında Avrupa Birliği’ni Türkiye’ye karşı uyanık olmaya davet etmişti. Aynı toplantıda “ İtalya’nın Kardeşleri, Türkiye’nin coğrafya, tarih ve kültür olarak Avrupa’nın bir parçası olamayacağını düşünüyor.” Demişti.
“ Türkiye’nin AB’ye üyelik statüsünü nihai olarak iptal etmenin ve Türkiye’nin Avrupa’ya girişine kesin olarak ‘hayır’ demenin vakti geldi.” Sözlerini de sarf etmişti.
Giorgia Meloni Türk ve Müslüman karşıtı sözlerine şunları da eklemişti:
“Erdoğan son yıllarda özgürlük alanlarının daraltılması ve Ayasofya gibi Hristiyanlık için değerli olan mekanların dönüştürülmesiyle İslamcı evrimi yoğunlaştırdı; Suriye’den mültecilerin ve Asya’nın geri kalanından gelen ekonomik göçmenlerin akışını engellemek için AB’den milyarlarca Euro alıp Avrupa’yı göçmen şantajı altına soktu; Suriye’den Dağlık Karabağ’a, Yunanistan ve Kıbrıs çevresindeki sulardan Libya’ya kadar Ortadoğu ve Akdeniz’de yayılmacı bir politika başlattı; Neo-Osmanlı vizyonundan ilham alan agresif bir dış politika izledi.”
Meloni’nin çok da uzak olmayan 2021 yılında durduğu yer ile yeni İtalya’nın Başbakanı olduktan sonraki söylemleri değişecek mi? Zamanla göreceğiz.
İtalyan dış politikasında devamlılık ilkesinin sürdürüleceği açık. Türkiye İtalya için önemli bir ülke konumunda. Akdeniz açısından, enerji ve ekonomik faaliyetler açısından ilişkilerin olumlu yönde ilerletilmesi gerekiyor. Çünkü İtalya'da ‘geniş Akdeniz' diye anılan bölgede geleneksel olarak komuta eden unsur, İtalya’nın ekonomik ve enerji çıkarlarıdır. Bu çıkarları korumak için ideolojik olmayan, tüm ülkelerle diyalog ve iş birliğine açık bir dış politikaya ihtiyaç duyulmaktadır. İtalyan enerji devi Eni’nin de İtalya’nın dış politikasında çok büyük rolü var. Etkisi o kadar büyük ki hükümetlerin bazı beklentilerini yumuşatabiliyor.
Türkiye’nin İtalya için önemi Doğu Akdeniz’deki konumundan ibaret değil. Türkiye İtalya için Trans Adriyatik Boru Hattı projesiyle Azerbaycan’dan gelen gaz açısından da önemli. Zira İsrail ile GKRY-Yunanistan arasındaki EastMed enerji projesinin gerçekleşmesi oldukça düşük bir ihtimalden ibaret görünmekte. Giorgia Meloni EastMed gaz hattını, yani İsrail, Yunanistan, Güney Kıbrıs'tan su altından geçen altyapılarla İtalya'ya gelen hattı canlandırma gerekliliğinden bahsetti ama bu planın gerçekleştirilmesi pek olası değil.