KIBRIS’A YERLEŞTİRİLEN ERMENİ LEJYONU!
HAZIRLAYAN: TÜRK DEGS Araştırmacısı Şafak Yıldırım
Birinci Dünya Savaşı öncesinden itibaren Osmanlı’yı parçalamak için silahlı çeteler kurarak sözde kilise, okul, hastane ve yardım kuruluşları gibi mekanlarda örgütlenen Ermeniler Birinci Dünya Savaşı’yla birlikte Osmanlı topraklarında terör ve soykırım faaliyetlerini yoğunlaştırdılar.
Ermenilerin giriştiği terör ve ihanet eylemleri neticesinde Osmanlı “sevk ve iskan” kanunu devreye soktu. Osmanlı’ya karşı ihanet eylemi içerisinde bulunan Ermeniler savaş bölgelerinden uzak noktalara yollandı.
Özellikle Fransa ve İngiltere’nin devreye girmesiyle silahlı güç olarak yararlanılabilecek Ermeniler tespit edilir ve Kıbrıs’ta İngiliz-Fransız işbirliği ile bir Ermeni Lejyonu kurulur. Adadaki Rumlarda bu lejyona ciddi destekler sunar.
Ermeni Lejyonu için jeo-stratejik önemi yüksek olan Gazimağusa’daki Monarga bölgesi kamp alanı olarak seçilir. 1916 yılına kadar süreçte kamptaki Ermeni militan sayısı 5 bine ulaştı. Kampa Ermeniler haricinde Rumlar, Osmanlı’ya isyan eden Arap gençler, Maroniler ve daha birçok farklı ulustan Türk düşmanı emelindeki insanlar da dahil edildi.
Kampın eğitim şekli; Askeri eğitimler, sabotaj teknikleri, propaganda ve casusluk dersleri veriliyordu.
KAMPIN FİNANSMANI
Kamp ilk açıldığı yıllarda Fransız askeri yetkililerin desteklediği gönüllü ve yardım kampanyalarıyla idame edildi. Ermeni Yardım Vakfı, zengin Ermeni ve Rumlar’dan alınan yardımlar da önemli yer tuttu fakat ilerleyen süreçte ABD’den çok önemli maddi ve askeri yardımlar gelmeye başladı! ABD Başkanı Theoder Roosvelt ABD yardım Komitesi’nin Ermeni ve Süryaniler için de kullanılmasına yönelik emirde bulundu. ROCKFELLER bu kampanya için 25.000 dolar bağışta bulundu. Kıbrıs’ta oluşturulan İngiliz “Harp Fonu” Ermeni Lejyonu’nun hizmetine tahsis edildi.
ERMENİ LEJYONUNUN FAALİYETLERİ
Osmanlı’ya karşı Suriye Cephesi savaşlarına katılma
Fransızlarla birlikte Güneydoğu Anadolu’nun işgaline katılma
Çukurova İşgali
Antep İşgali
Maraş İşgali
Urfa’nın İşgali
Çukurova’nın sömürgeleştirilmesinde etkin rol oynama
Türk topraklarındaki Ermeni çetelere silah temin edilmesi
Casusluk faaliyetleri
Türk esir kampında görevlendirilme
YUNAN ORDUSU SAFLARINDA KULLANILMA
Tercüman olarak kullanılma
Arap isyanlarında kullanılma
KAYNAK: Kıbrıs'ta Monarga (Boğaztepe) Ermeni Lejyonu Kampı-Halil Aytekin, Türk Tarih Kurumu, Ankara-200