Kosova Sırbistan Arasındaki Gerginlik Tırmanıyor
Kosova’nın başkenti Priştine’nin kuzeyinde yaşayan Sırp azınlığın otoriteye karşı direnişi devam ediyor.
Ülkede birkaç aydır süren gerilimlerin ana nedeni ise Kosova yönetiminin, ulaşım araçlarında Sırbistan plakası bulunan Sırplara, plakalarını Kosova plakasıyla değiştirme zorunluluğunu getirme kararı. Kosova yönetimi bu kararı, mütekabiliyet esasları çerçevesinde Sırbistan’ın Kosova vatandaşlarına yönelik uygulamalarına karşılık olarak almıştı. Bazı Sırplar ise kararı Kosova’nın bağımsızlığını tanımadıklarını dile getirerek protesto etmekteydi.
Bölgede yaşanan gerginlik plakaların değiştirilmesine yönelik kararı protesto etmek için 600 Sırp polis memurunun istifası ile alevlenmişti. Süreç bir Sırp polisin istifası ardından devlet kurumlarına ve seçim yetkililerine saldırmakla suçlanmasıyla 19 Kasım 2022 tarihinde ise tutuklanmasıyla devam etmişti.
NATO, taraflara provokasyondan kaçınma çağrısı yaparken AB ise polislerine karşı yapılan saldırıları kabul edemeyeceğini açıklamıştı.
Plaka kararına ilişkin 23 Kasım’da AB arabuluculuğu ile anlaşma yapılmış; Kosova yönetimi plakalarını değiştirmeyenlere ceza verilmesi yönündeki planından vaz geçmeyi kabul etmişti. Sırbistan ise Kosova’daki kentlere ait yeni plaka vermeyi durdurmayı kabul etmişti.
Kosova’nın kuzeyindeki 4 belediyede 18 Aralık’ta yapılması planlanan erken seçim öncesi ise gerginlik tırmandı.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Vucic’in Kosova’da NATO öncülüğünde barış gücünden, Kosova’da Sırp nüfusunun yoğun olduğu bölgeye Sırp askerlerinin konuşlandırılması yönünde talebini dile getirdi. Ardından bölgede yetkilerini artırma çabası içerisindeki Sırp eylemciler, Kosova güvenlik güçlerine karşı yolları ağır vasıta ve kamyonlarla Kosova’nın kuzeyinde bazı sınır kapılarını kapattı.
10 Aralık 2022 tarihinde Kosova’nın kuzeyinde görev yapan AB polisine ses bombası atılmış, Kosova polisi de kimliği belirsiz gruplarla çatışma girildiği açıklanmıştı. Kosova Başbakanı Kurti ise 10 Aralık’ta barikatların kaldırılması talimatı verdi.
Sırp azınlık ile Kosova hükümeti arasında gerginliğin yeniden artması üzerine Sırbistan Cumhurbaşkanı Vuvic, pazar akşamı Ulusal Güvenlik Konseyi’ni topladı. Sırbistan Cumhurbaşkanı, Sırplara itidal çağrısı yaptı ve NATO’nun Kosova’daki barış gücü KFOR’a ve Avrupa Birliği misyonlarına (EULEX) karşı saldırıda bulunmamalarını istedi.
Öte yandan, Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani, 11 Aralık akşamı yaptığı açıklamada, ülkenin kuzeyinde yer alan 4 belediyedeki erken yerel seçimlerin Nisan 2023'e ertelendiğini duyurdu.