Ukrayna-Rusya Savaşında İrlanda’nın Tarafsızlığını Savunan NATO Karşıtı Protestolar
Rusya- Ukrayna Savaşı birçok Avrupa ülkesinin izlediği tarafsızlık politikasını yeniden gözden geçirmesi yönünde harekete geçirdi.
Finlandiya ve İsveç, Rusya’dan gelebilecek tehdide karşı endişeyle NATO üyeliğine başvurdu. Finlandiya, Nisan 2023’de NATO’nun 31. Üyesi olarak ittifak bünyesine katıldı. İsveç Temmuz ayı içerisinde üyeliğinin onaylanması için baskılarını arttırması bekleniyor.
İsviçre ise NATO’ya üyeliği söz konusu olmasa da hazırladığı raporda beyan ettiği üzere ülkenin tarafsızlık yaklaşımında değişiklikler olabileceği yönünde mesajlar verdi.
Aynı zamanda istikrarlı tarafsızlık politikasına sahip İrlanda da perspektifini tartışmaya başladı.
Tarafsızlık politikası Kuruluş anayasasında yazılı olmayan bir politika. Eski başbakan Eamon de Valera’nın İkinci Dünya Savaşı’nda tarafsızlığı seçmesinin ardından politika uygulanmaya başlandı. Bu dönemde İngiltere ve ABD tarafından büyük eleştirilere uğrayan tarafsızlık politikası ise günümüze dek uygulanmaya devam etti.
İrlanda hükümeti, ülkenin uzun süredir yürüttüğü tarafsızlık politikasından ayrılmaya niyetli olmadığını vurguluyor. Ancak İrlanda’nın tarafsızlık kavramını tartışmaya açan bir forum, NATO üyeliğine karşı çıkan grupları harekete geçirdi.
İrlanda Hükümeti, tartışmalara neden olan Güvenlik Politikası İstişare Forumu ile ülkenin dış, güvelik ve savunma politikaları konusunda kamuoyunda tartışma ortamı yaratılmasını amaçlıyor. Ülkede savaşa karşıt duruş sergileyen protestocular ise tarafsızlık politikasını sürdürülmesi yönünde sloganlar atmakta. İstişare forumları ise 26-27 Haziran tarihlerinde Dublin Üniversitesi’ndeki toplantı ile sona erecek.
Tarafsızlık politikası halk arasında popülerliğini koruduğu gözlemleniyor. Haziran ayında yapılan halk yoklamasında İrlanda halkının yüzde 61’inin tarafsızlık politikasının devamından yana olduğu sonucu ile karşılaşıldı. Bir diğer yandan ise katılımcıların yüzde 55’inin “askeri harcamaların belirgin şekilde arttırılmasını” desteklemesi dikkat çekti.
Dışişleri Bakanı Martin ise istişarelerin tarafsızlık konusunda bağlayıcı tartışmalar olmadığı yönünde açıklama yaptı. Rusya’nın Ukrayna’yı acımasız ve yasa dışı işgalinin Avrupa’daki jeopolitik ve güvenlik durumunu temelden değiştirdiği yorumunu yaptı.
İrlanda Cumhurbaşkanı Michael Higgins, geçen hafta yaptığı değerlendirmede tarafsızlık konusunu tartışmaya açarak hükümetin “ateşle oynadığı” uyarısında bulunmuştu. Medyaya demeç veren Cumhurbaşkanı Higgins, dış politika açısından “en tehlikeli” döneminden geçen ülkenin pozisyonunu “sürüklenmek” olarak tanımlamıştı.