Beydili boyu, Oğuzların Bozok koluna mensup olup Yıldız Han’ın soyundan gelmektedir. Tarihî kaynaklarda ilk olarak Divân-ı Lügâti’t-Türk’te yer alan Beydililerin Oğuz ordusunun sağ kanadını teşkil ettikleri ve aynı zamanda hükümdâr çıkaran beş boydan biri oldukları belirtilmektedir. Bu bilgiler, Beydililerin Oğuz toplulukları arasındaki siyasî ve askerî konumlarının ne kadar güçlü olduğunu göstermektedir.
Beydili adının anlamına gelindiğinde tam bir sonuç elde edilememektedir. Bu noktada devlet adamı, tarihçi ve âlim Reşidüddîn’in “büyükler gibi aziz” söylemi hâlâ geçerliliğini korumaktadır. Tarihî süreç içerisinde Beydili boyunun, Türkistan’dan batıya yönelen Oğuz göçleriyle birlikte Azerbaycan, Anadolu ve İran coğrafyalarına yerleştikleri bilinmektedir. Nitekim Beydililer; Azerbaycan’da Akkoyunlu Devleti’nin, Anadolu’da Selçuklu fetihlerinin ve sonrasında çeşitli Türk beyliklerinin, İran sahasında ise Safevî Devleti’nin teşekkülünde etkin rol oynamışlardır. Tarihçi Yusuf Halaçoğlu ise Beydili boyunun kökeniyle ilgili olarak dikkat çekici bir görüş öne sürmüş; bu boyun, tarihî Hazar Kağanlığı’nın kuruluşunda yer alan güçlerden biri olabileceğini ifade etmiştir. Bu iddia, Beydililerin Türk tarihinin erken dönemlerindeki etkinliğini ve geniş coğrafî yayılımını göstermektedir.
Beydili boyu, zaman içerisinde Türk siyasî birliği yolunda önemli başarılar elde eden Osmanlı Devleti’ne bağlanmıştır. Beydililerin Osmanlı Devleti ile ilişkileri ise çoğunlukla göç ve iskân politikaları çerçevesinde gelişmiştir. Osmanlı arşiv belgeleri, Beydililerin konargöçer yaşam tarzına sahip olduklarını ve bu sebeple devletin iskân faaliyetlerine dâhil edildiklerini göstermektedir. Osmanlı yönetimi, Anadolu’daki konargöçer unsurları düzenli bir idare altına almak, vergi ve güvenlik denetimini sağlamak amacıyla bu tür boyları farklı bölgelere yerleştirme politikası izlemiştir. Oğuz boyları arasında nüfus bakımında en kalabalık boy olarak nitelendirilen Beydililer tarihî süreçte farklı coğrafyalarda varlık göstermişlerdir. Bunun doğal bir sonucu olarak, bugün, Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde ve Azerbaycan’da Beydili isminde yerleşimlere ve hatta soy isimlerine rastlanmaktayız. Bu çerçevede Beydili boyunun, tarih boyunca dinamik bir toplumsal yapıya sahip olduğu; siyasî, askerî ve kültürel alanlarda etkin roller üstlendiği görülmüş, göç ettikleri bölgelerde hem devlet kurucu vasfı hem de kültür taşıyıcı sıfatını üstlenmişlerdir.
