Devletler arası ilişkilerde ezeli ve ebedi dostluk veya düşmanlık yoktur, ülkelerin çıkarları vardır.
Türk Devletler Teşkilatı üyesi ülkeler olan Özbekistan, Kazakistan, Türkmenistan ve Kırgızistan’ın GKRY’ye Büyükelçilik açma girişimlerini de bu bağlamda değerlendirmek durumundayız.
2023 yılında Türkmenistan ile AB arasındaki ticaret hacmi 1,5 milyar avroyu aşmış ve bu, 2022’ye kıyasla %84’lük bir artışı temsil etmektedir. Bu dönemde, AB’nin Türkmenistan’dan ithalatı yaklaşık 962,4 milyon avroya ulaşmış ve bu, bir önceki yıla göre yaklaşık üç kat artış göstermiştir.
Kazakistan AB’nin üçüncü büyük OPEC dışı enerji tedarikçisidir; bu sıralamada Rusya ve Norveç’in ardından gelmektedir. Kazakistan’ın AB’ye yaptığı ihracatın büyük bir kısmı mineral ürünlerden oluşmaktadır; 2024 yılında bu ürünler toplam ihracatın %91,5’ini (27,7 milyar avro) oluşturmaktadır.
Her bir Türkistan ülkesinin stratejik hedefleri arasında Doğu Akdeniz’deki ticari ve enerji zenginliğinde daha fazla pay sahibi olmak vardır.
2020’den bu yana Doğu Akdeniz’de herhangi bir faaliyet yürütmeyen,
Sismik arama ve sondaj gemileri Doğu Akdeniz’den Karadeniz’e çeken,
Doğu Akdeniz’de münhasır ekonomik bölge ilan etmeyen,
Suriye, Lübnan, Filistin, Mısır gibi ülkelerle MEB Antlaşmaları imzalama girişimlerinde bulunmayan,
KKTC’nin müstakil bir devlet olarak bağımsızlığını her platformda dillendirmeyen aksine KKTC’nin devlet olarak varlığını tartışmaya açan yani Doğu Akdeniz’deki jeopolitik iddialarını fiiliyatla desteklemeyen Türkiye’nin Türk Devletler Teşkilatı’ndaki çıkarları da stratejik zeminde zayıflamaktadır.
Sahada bulunan aktörler, sahada bulunmayan Türkiye’ye tercih edilebilir konumdadır ve öyle de olmaktadır.
2020’den bu yana yoğun şekilde sismik arama ve sondaj faaliyetleri yürüten GKRY,
Kasım 2021 – Ocak 2022: Exxon Mobil-Qatar Petroleum konsorsiyumu, GKRY’nin ilan ettiği sözde münhasır ekonomik bölgesi (MEB) içerisindeki 10. parselde bulunan “Glafkos” yatağında teyit sondajı gerçekleştirdi.
Mayıs 2022: İtalyan ENI ve Fransız Total şirketleri, salgın nedeniyle 2020’de erteledikleri sondaj çalışmalarına GKRY’nin sözde MEB’inde bulunan 6. parselde yeniden başladı.
Ağustos 2022: ENI ve Total şirketlerinin, 6. parseldeki “Kronos-1” hedefinde yeni bir doğal gaz yatağı keşfettiği iddia edildi.
Kasım 2022: GKRY Enerji Bakanı Natasa Pilidu, Afrodit ve Zeus 1 parsellerinde 2023 yılı içinde yeni sondajlar yapılacağını açıkladı.
Aralık 2024 – Şubat 2025: GKRY, ABD’li ExxonMobil’in sözde 5 No’lu parselde “İlektra” kuyusunda sondaj faaliyetleri yürüteceğini duyurdu.
bu bağlamda değerlendirildiğinde Türkiye’nin Türk Devletler Teşkilatı’nda da elinin güçlenmesi için Mavi Vatan Doktrini acilen pratiğe dökmesi elzemdir.
