TÜRK DEGS OLARAK DENİZ VE SAVAŞ HUKUKU KAPSAMINDA SORU VE CEVAPLARLA IVAN KHURS GEMİSİNE YAPILAN SALDIRIYI ANALİZ ETTİK.
1- Ivan Khurs gemisine Saldırı nerede gerçekleşti?
Cevap ; SİDA ile İstanbul Boğazı’nın 140 kilometre uzağında gerçekleşti.
Bu mevkii Türkiye’nin münhasır ekonomik bölgesi içinde kalmaktadır.
2- Gemi ne görevi icra ediyordu?
Cevap ; Ivan Khurs gemisi Rus kaynaklarının iddiasına göre Türk Akımı Boru hattını korumak için bölgede görev icra ediyordu.
3- Türk Akımı Boru Hattı’nın mülkiyeti kime aittir?
Cevap ; 01 Aralık 2014 tarihinde imzalanan Türk Akımı Boru Hattı Mutabakat Muhtırasına göre deniz altındaki kısmının yapımı ve mülkiyeti Rus Gazprom’a aittir.
4- 1982 BMDHS’ye ve Deniz Hukukunun Diğer Mehazlarına Göre Türkiye Boru Hatlarını Korumakla Mükellef midir ?
Cevap ; Ne 1982 BMDHS’de ne de diğer ilgili konvansiyonlarda boru hatları ve kabloların korunmasıyla ilgili sahildar devlete sorumluluk yükleyen herhangi bir husus bulunmamaktadır.
Ancak elbette boru hattı ve kablolar kıyıdaş devlet e ait ise korunmalı, ait değil ama faydalandığı ekonomik varlık ise korunmasına katkı sunulabilinir.
Bu özel durumda ise (Soru 3’e verilen cevapta da görüleceği üzere) boru hatlarının mülkiyeti Gazprom’a yani Rusya Federasyonu’na aittir.
Rusya, Türkiye topraklarına gazı ulaştırmakla mükelleftir.
Bununla birlikte boru hatlarının zarar görmesi Türkiye’ye ulaştırılan doğalgazın kaybına ve dolayısıyla ekonomik zararlara yol açabilecektir.
Bu durumda daha öncede önerdiğimiz gibi Türkiye’nin zarar görmemesi için deniz altındaki boru hatlarının korunması ve ilgili ülkeler ile işbirliği yapılmasında fayda vardır.
5. Türkiye’nin bu olaya müdahil olmasını gerektiren bir durum var mıdır?
Halihazırda saldırının boru hattına değil, boru hattını koruduğunu iddia eden Rus savaş gemisine yapılmıştır.
Boru hattının zarar gördüğüne dair bir bilgi de yoktur.
Bu durumda Türkiye ‘nin olaya müdahil olmasını gerektiren bir durum da yoktur.
Konu Rusya ve saldırıyı düzenleyen kim ise onunla arasındadır.
